Asystent rodziny

   Organizatorem pracy z rodziną w Gminie Mieleszyn jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mieleszynie. Procedura określa zasady działań podejmowanych na rzecz rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych objętych wsparciem asystenta rodziny i pracownika socjalnego w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Mieleszynie.

   Zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2022 r. poz. 447) wsparcie asystenta rodziny skierowane jest do rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej, w tym:

1) rodzin, których dzieci przebywają obecnie w pieczy zastępczej, natomiast istnieje szansa ich powrotu do rodziny biologicznej,

2) rodzin zagrożonych umieszczeniem dzieci w pieczy zastępczej,

3) rodzin, u których występują okresowe trudności w realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczej oraz niezaradność życiowa.

Nadzór nad pracą asystenta rodziny i pracowników socjalnych w zakresie wspierania rodziny sprawuje Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mieleszynie. Objęcie rodziny wsparciem asystenta rodziny następuje na wniosek pracownika socjalnego po dokonaniu analizy sytuacji rodziny. Asystent rodziny zapoznaje się z dokumentacją rodziny oraz ustala z pracownikiem socjalnym (prowadzącym rodzinę) termin wspólnej wizyty u rodziny. Asystenta rodziny przydziela Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mieleszynie. W przypadkach pilnych asystent rodziny powinien zostać skierowany do środowiska niezwłocznie. W trakcie wizyty w środowisku asystent wraz z rodziną omawia zasady współpracy i podpisuje zgodę na podjęcie współpracy. Wsparcie rodziny jest prowadzone za jej zgodą i aktywnym udziałem.

   W przypadku wniosku o objęcie rodziny wsparciem asystenta rodziny, zgłoszonego przez instytucję zewnętrzną, zgłoszenie przekazywane jest do odpowiedniego pracownika socjalnego, który ustala czy zasadne jest objęcie wsparciem asystenta rodziny. Ponadto pracownik socjalny rozeznaje także czy rodzina jest zainteresowana współpracą z asystentem. W przypadku zasadności objęcia wsparciem asystenta rodziny, pracownik socjalny wnioskuje o taką formę pomocy rodzinie do kierownika ośrodka pomocy społecznej.

   W przypadku kiedy asystentura rodziny przyznana jest postanowieniem sądu asystent niezwłocznie podejmuje działania zmierzające do poprawy sytuacji rodziny. Niepodjęcie przez rodzinę współpracy z asystentem, skutkuje poinformowaniem o tym fakcie sądu.

  W przypadkach gdy rodzicem wychowującym dziecko jest małoletni opuszczający młodzieżowy ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii, schronisko dla nieletnich lub zakład poprawczy, pracownik socjalny a następnie Kierownik Ośrodka przydziela temu rodzicowi asystenta rodziny.

   Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, właściwy sąd opiekuńczy w drodze wydanych zarządzeń opiekuńczych może zobowiązać rodziców do pracy z asystentem rodziny.

Zadania asystenta rodziny

Asystent rodziny wspiera rodzinę, aby samodzielnie mogła pokonywać trudności życiowe, zwłaszcza dotyczące opieki i wychowania dzieci. Asystent towarzyszy rodzicom we wprowadzaniu zmian w ich myśleniu, zachowaniu i otoczeniu koniecznych do tego, aby środowisko rodzinne sprzyjało bezpieczeństwu i prawidłowemu rozwojowi dzieci. Asystent ma za zadanie zwiększyć poczucie wpływu członków rodziny na własne życie, zwiększyć samoocenę. Indywidualna pomoc służy rozwojowi kompetencji, osiąganiu wyznaczonych celów, wzbudzaniu wiary we własne możliwości i motywowaniu do podejmowania działań, do tej pory uznawanych za niemożliwe. Działania asystenta rodziny zmierzają do jej usamodzielnienia i pozostawienia dzieci w rodzinie, czyli środowisku zapewniającym im poczucie bezpieczeństwa i prawidłowy rozwój.

Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności:

- opracowywanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z właściwym pracownikiem socjalnym Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mieleszynie,

- opracowywanie we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej,

- udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego,

- udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych,

- udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych,

- udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi,

- wspieranie aktywności społecznej rodzin,

- motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych,

- udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej,

- motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych,

 - udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych,

 - podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin,

 - prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci,

 - prowadzenie pełnej dokumentacji pracy z rodziną i podejmowanych działań zgodnie z załącznikami do procedury,

 - dokonywanie co 6  miesiący okresowej oceny sytuacji każdej rodziny i przekazywanie jej Kierownikowi Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mieleszynie,

 - monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną, przez okres  3 miesięcy min. 1-2 wizyty w  środowisku, sporządzanie na wniosek sądu,   opinii o rodzinie i jej członkach,

- współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny,

- współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w art. 9a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2021r., poz. 1249 ) lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.

Zasady pracy oraz działania asystenta rodziny

1. Asystent rodziny wykonuje czynności o których mowa w § 2, w godzinach od 7.00 do 21.00. Do czasu pracy nie wlicza się czasu przeznaczonego na dojazd do pierwszej rodziny z miejsca zamieszkania  oraz z miejsca pracy z ostatnią rodziną do miejsca zamieszkania asystenta rodziny.
2. Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu zamieszkania rodziny oraz innych miejscach aktywności społecznej wskazanych przez rodzinę. Asystent rodziny wykonuje swoje działania także we wszelkich instytucjach związanych z realizacją usługi.
3. Asystent rodziny nie powinien wyręczać rodziny w jej codziennych obowiązkach oraz załatwiać spraw za rodzinę, z wyjątkiem podejmowania działań stanowiących instruktaż.
4. Liczba rodzin, z którymi asystent może w tym samym czasie prowadzić pracę jest uzależniona od stopnia trudności i złożoności wykonywanych zadań, nie może jednak przekroczyć 15. Do liczby tej nie wlicza się rodzin monitorowanych, z którymi praca została zakończona.
5. Asystent rodziny zobowiązany jest do pracy w środowisku w wymiarze nie mniejszym niż 80% czasu pracy wynikającego z jego umowy o pracę , pozostałe 20% czasu pracy asystent wykorzystuje na pracę administracyjną i konsultacje z pracownikami socjalnymi, terapeutami, udział w spotkaniach niezbędnych do efektywnej pracy z rodziną, a także na wizyty kontrolne w ramach prowadzonego monitoringu.
6. Asystent rodziny przed pierwszą wizytą u rodziny:

1) odbywa spotkanie w siedzibie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w  Mieleszynie z pracownikiem socjalnym prowadzącym rodzinę właściwym ze względu na miejsce  jej     zamieszkania. W czasie spotkania pracownik socjalny przekazuje asystentowi informacje dotyczące rodziny oraz obszarów funkcjonowania rodziny, w których wymagane jest wsparcie asystenta. W przypadku gdy rodzina jest objęta kontraktem socjalnym, asystent zostaje zapoznany z celami zawartymi w kontrakcie - stawianymi dla usługi oraz sytuacją rodziny
w zakresie niezbędnym do jej realizacji (informacje na temat planu pracy z rodziną,  działań jakie należy podjąć w pracy z rodziną, form pomocy z jakich rodzina już korzysta),

 2) odbywa spotkanie z osobą realizująca usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze, w przypadku gdy rodzina objęta jest taką forma pomocy, w celu ustalenia zasad współpracy w zakresie obszarów działania na rzecz rodziny.

7. Asystent rodziny w terminie nie dłuższym niż 3 dni robocze od otrzymania zlecenia realizacji usługi dokonuje pierwszej wizyty w środowisku wspólnie z właściwym pracownikiem socjalnym.
8. Asystent rodziny w terminie nie dłuższym niż 10 dni roboczych od dnia pierwszej wizyty w   środowisku sporządza kartę informacyjną dotyczącą rodziny a następnie sporządza ocenę sytuacji rodziny do 3 miesięcy.
9. Asystent rodziny tworzy plan pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny, oraz   konsultuje go z właściwym pracownikiem socjalnym. Plan pracy z rodziną musi zostać opracowany w terminie do 3 miesięcy od dnia pierwszej wizyty
   w środowisku. Plan pracy aktualizowany jest w razie potrzeb i konieczności jego zmiany. Plan pracy zawiera cele oraz zakres realizowanych działań mających na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, a także terminy ich realizacji i przewidywane efekty. W przypadku gdy rodzina objęta jest kontraktem socjalnym, plan pracy powinien być spójny z jego założeniami w zakresie celów i działań stawianych dla usługi.
10.  Asystent rodziny jest osobą wspierającą, asystującą i mobilizującą rodzinę do osiągnięcia zamierzonych efektów określonych w planie pracy.
11. Asystent rodziny dokumentuje swoją bieżącą pracę z rodziną poprzez dokonywanie wpisów w miesięcznej karcie czasu pracy świadczonych usług w środowisku rodzinnym i  dzienniku      pracy asystenta rodziny. Zapisy dotyczą podjętych działań, wykonanych czynności, ustaleń, udzielonych konsultacji i każdej innej czynności wykonanej na rzecz rodziny, a także wyjść do instytucji w sprawach rodziny. Zapis powinien zawierać datę i podpis asystenta rodziny, odpowiednio członka rodziny, przedstawiciela       instytucji. Brak możliwości wejścia w środowisko również powinien być wpisany w dzienniku pracy  asystenta rodziny z odpowiednią adnotacją.
12. Asystent rodziny jest zobowiązany do sporządzania okresowej oceny sytuacji rodziny co sześć miesiący i przedstawienia jej Kierownikowi Ośrodka Pomocy Społecznej
    w Mieleszynie. Okresowa ocena sytuacji rodziny ma na celu weryfikację ustalonego planu pracy z rodziną.
13.  W przypadku zrealizowania planu pracy, zakończenia pracy z rodziną, asystent rodziny monitoruje funkcjonowanie rodziny poprzez wizyty kontrolne w środowisku przeprowadzone w niezbędnym, nie krótszym jednak niż 3 miesiące okresie od momentu zakończenia pracy z rodziną, nie rzadziej niż 1 raz w każdym miesiącu.
    Z wizyt kontrolnych, po sprawdzeniu aktualnej sytuacji rodziny, każdorazowo asystent sporządza stosowną  adnotację urzędową , którą dołącza do akt rodziny. jednostkami administracji  rządowej i samorządowej oraz podmiotami specjalizującymi się w pracy z rodziną.
14.  Asystent rodziny kończy pracę z rodziną po podjęciu decyzji w tym zakresie przez Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mieleszynie. Decyzję
    o zakończeniu pracy asystenta rodziny z rodziną, Kierownik podejmuje na podstawie wniosku od właściwego pracownika socjalnego, złożonego w wyniku wspólnie wypracowanego stanowiska pracownika socjalnego i asystenta rodziny.
15.  W przypadku uzyskania przez asystenta rodziny ważnych informacji, dotyczących zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia członków rodziny, niezwłocznie podejmuje on działania interwencyjne, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
16. Współpraca pomiędzy pracownikiem socjalnym, prowadzącym rodzinę a asystentem rodziny trwa przez cały okres realizacji wsparcia rodziny i zakłada stałą wymianę niezbędnych informacji poprzez kontakty osobiste, telefoniczne lub drogą elektroniczną oraz w formie pisemnej.
17. W przypadku braku możliwości dalszego wsparcia asystenta,  informuje on o tym kierownika ośrodka pomocy społecznej i wspólnie podejmują decyzję odnośnie dalszych działań.
18. Asystent rodziny na bieżąco omawia z kierownikiem Ośrodka oraz pracownikiem socjalnym realizację podjętych zadań.
19. Zakończenie współpracy  asystenta z rodziną może nastąpić z uwagi na :

• osiągnięcie zamierzonych efektów,
• brak współpracy rodziny z asystentem,
• zmianę miejsca zamieszkania rodziny,
• na wniosek rodziny,
• ze względu na zmianę metod pracy z rodziną.